ในโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ธุรกิจไม่สามารถพึ่งพาการปรับปรุงสินค้าเพียงอย่างเดียวได้อีกต่อไป แต่ต้องปรับเปลี่ยน “นวัตกรรมวิธีการทำธุรกิจ” หรือที่เรียกเป็นภาษาอังกฤษว่า Business Model Innovation เพื่อไม่ให้ตกยุค และธุรกิจต้องพบกับจุดจบ เหมือนเช่นหลาย ๆ แบรนด์ที่เราคุ้นเคย
Business Model Innovation คืออะไร? นิยามของคำนี้ก็คือ การปรับเปลี่ยนธุรกิจรูปแบบเดิมไปสู่รูปแบบใหม่ โดยการสร้างคุณค่าที่แตกต่างและสร้างสรรค์เพื่อส่งมอบให้ลูกค้า ควบคู่ไปกับการปรับปรุงกระบวนการภายในองค์กร เพื่อปรับตัวให้ทันการเปลี่ยนแปลง ทำให้ธุรกิจแข่งขันกับบริษัทอื่น ๆ ในตลาดได้ โดยจำเป็นต้องมีแผนธุรกิจหรือ Business Plan ที่ตอบโจทย์ต่อการพัฒนาธุรกิจและดึงดูดนักลงทุน
ภาพที่ 1 รวม 10 องค์ประกอบที่ควรมีให้ครบถ้วนในแผนธุรกิจ
องค์ประกอบสำคัญของ Business Plan ที่นักลงทุนให้ความสำคัญ
Business Plan ที่ดีจะต้องมีองค์ประกอบสำคัญที่ครบถ้วน ซึ่งเป็นข้อมูลที่ช่วยให้นักลงทุนตัดสินใจแบบไม่ต้องคิดเยอะ เพราะมองเห็นภาพชัดเจนว่าจะได้กำไรมาได้อย่างไร ซึ่งเรามี Key Success ส่วนประกอบที่ต้องมี และสิ่งที่ควรโฟกัสมาแนะนำให้กับคุณ
1. บทสรุปสำหรับผู้บริหาร
- ภาพรวมธุรกิจ: อธิบายว่าทำธุรกิจอะไร ตลาดเป้าหมายคือใคร และเป้าหมายระยะยาว
- ข้อเสนอที่โดดเด่น อธิบายว่าธุรกิจแตกต่างจากคู่แข่งอย่างไร และทำไมถึงน่าสนใจ
- คำเชิญชวนนักลงทุน: ระบุความต้องการเงินทุนและศักยภาพในการสร้างผลตอบแทน
2. คำอธิบายธุรกิจ
- นำเสนอประวัติและวิสัยทัศน์ของธุรกิจ
- อธิบายอุตสาหกรรมที่ดำเนินการอยู่ รวมถึงแนวโน้มและโอกาส
- ระบุแผนการขยายตัวในอนาคต
3. การวิเคราะห์ตลาด
- การวิจัยตลาด: ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับขนาดตลาด แนวโน้ม และกลุ่มเป้าหมาย
- การแข่งขัน: เปรียบเทียบธุรกิจของคุณกับคู่แข่งที่มีอยู่ในตลาด
- โอกาสทางการตลาด: แสดงช่องว่างหรือโอกาสที่ยังไม่มีใครนำเสนอแก่ลูกค้า
4. โครงสร้างองค์กรและการบริหารจัดการ
- ทีมผู้บริหาร: ระบุว่าความเชี่ยวชาญประสบการณ์ที่ช่วยสนับสนุนความสำเร็จให้ธุรกิจ
- โครงสร้างองค์กร: แสดงผังองค์กร เพื่อให้นักลงทุนเห็นภาพชัดเจน
5. สินค้า/บริการ
- รายละเอียดสินค้า/บริการที่ธุรกิจดำเนินการ
- คุณค่าที่ลูกค้าจะได้รับ
- สถานะปัจจุบัน: มีผลิตภัณฑ์ที่พร้อมขายหรือยังอยู่ในขั้นพัฒนา
6. กลยุทธ์การตลาดและการขาย
- กลยุทธ์การเข้าถึงลูกค้า: เช่น ช่องทางการขาย การโฆษณา และการสร้างแบรนด์
- แผนการขยายตลาด: การดึงดูดลูกค้าใหม่และรักษาลูกค้าเดิม
7. แผนการเงิน
- ประมาณการรายได้และค่าใช้จ่าย: แสดงผลกำไร-ขาดทุน
- การคาดการณ์กระแสเงินสด: แสดงความมั่นคงทางการเงิน
- การลงทุนที่ต้องการ: ชี้แจงว่าเงินทุนจะถูกใช้ไปกับอะไร
8. คำขอเงินทุน
- จำนวนเงินทุนที่ต้องการ
- วิธีการใช้เงินทุน เช่น พัฒนาเทคโนโลยี เพิ่มกำลังการผลิต หรือการตลาด
- ผลตอบแทนที่คาดหวัง: แสดงให้นักลงทุนเห็นว่าจะได้รับผลตอบแทนเท่าไร ใช้เวลาแค่ไหน
9. การวิเคราะห์ความเสี่ยง
- ระบุความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น เช่น ความเสี่ยงทางการเงิน การแข่งขัน หรือกฎระเบียบ
- วิธีจัดการความเสี่ยงเหล่านี้
10. ภาคผนวก
- เอกสารเพิ่มเติม เช่น สัญญา ข้อตกลง หรือข้อมูลเกี่ยวกับสิทธิบัตร
- รายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับข้อมูลทางการเงินหรือการวิจัยตลาด
ภาพที่ 2 สรุป 10 เคล็ดลับที่ช่วยให้คุณเขียนแผนธุรกิจได้อย่างมีประสิทธิภาพ
เคล็ดลับการเขียน Business Plan ให้น่าสนใจ กระชับ และตรงประเด็น
ผู้ประกอบการหน้าใหม่ที่อาจจะยังไม่มีประสบการณ์เขียน Business Plan มาก่อน หลายคนอาจจะจับต้นชนปลายไม่ถูกว่าจะทำให้แผนธุรกิจของตนเอง มีมนต์สะกดนักลงทุนได้อย่างไร เรามีเคล็ดลับที่จะทำให้ทุกตัวอักษรมีความหมาย และได้ใจนักลงทุน ช่วยตีกรอบให้ง่ายยิ่งขึ้น
- บทสรุปผู้บริหารควรอยู่ใน 1-2 ย่อหน้า โดยเน้นจุดขายและโอกาสที่น่าสนใจ
- ใช้ภาษาที่เรียบง่าย หลีกเลี่ยงศัพท์เทคนิคที่ซับซ้อน
- แบ่งเนื้อหาเป็นส่วนชัดเจน ใช้หัวข้อและลำดับที่เป็นระบบ
- ใช้ข้อมูลที่สนับสนุนชัดเจน แสดงตัวเลขหรือกราฟเพื่อเสริมความน่าเชื่อถือ
- มุ่งที่คุณค่า อธิบายว่าธุรกิจของคุณช่วยแก้ปัญหาหรือสร้างคุณค่าให้ลูกค้าอย่างไร
- ทำให้เฉพาะเจาะจง ระบุกลุ่มเป้าหมาย ตลาดเป้าหมาย และแผนการปฏิบัติที่วัดผลได้
- แสดงความมั่นใจ นำเสนอไอเดียและแผนที่เป็นไปได้ พร้อมแสดงความเชื่อมั่นในทีมและกลยุทธ์
- สั้น กระชับ แต่ครบถ้วน ไม่ยาวเกินไป (10 – 20 หน้า) และใส่เฉพาะเนื้อหาที่สำคัญ
- ตรวจสอบและปรับแต่ง ตรวจคำผิดและให้อ่านลื่นไหลก่อนนำเสนอ
- เพิ่มวิสัยทัศน์ แสดงให้เห็นเป้าหมายในอนาคตและแนวทางที่จะไปถึงเป้าหมายนั้น
ภาพที่ 3 แนะนำ 10 เทคนิคที่จะช่วยให้การนำเสนอลื่นไหล นักลงทุนเข้าใจชัดเจน
เทคนิคการนำเสนอ Business Plan ต่อนักลงทุน
การพรีเซนต์อาจจะเป็นหนึ่งในอุปสรรคที่ทำให้ผู้ประกอบการหลายรายตกมาตายได้เช่นเดียวกัน แต่ความประหม่า ตื่นเต้น สามารถป้องกันและแก้ไขได้ด้วยการวางแผนและเตรียมการที่ดี เทคนิคการนำเสนอเหล่านี้จะเป็นกุญแจไขประตูไปสู่ความสำเร็จในการพิชิตใจนักลงทุนให้กับคุณ
- เตรียมตัวให้พร้อม
- เข้าใจแผนธุรกิจของคุณให้ลึกซึ้ง
- ซ้อมพูดและฝึกตอบคำถามล่วงหน้า
- เริ่มด้วยเรื่องเล่า
- ใช้เรื่องเล่าหรือเหตุการณ์ที่ดึงดูดใจเพื่อเปิดการนำเสนอ
- แสดงจุดขายที่แตกต่าง
- อธิบายว่าอะไรทำให้ธุรกิจของคุณโดดเด่นจากคู่แข่ง
- ใช้ภาพและข้อมูลสนับสนุน
- ใช้กราฟ แผนภูมิ และอินโฟกราฟิก ช่วยอธิบายข้อมูลให้เข้าใจง่าย
- แสดงตัวเลขสำคัญ เช่น ขนาดตลาด ศักยภาพการเติบโต และผลตอบแทน
- พูดให้กระชับ
- จำกัดเวลาให้ไม่เกิน 10-15 นาที
- เลือกเนื้อหาที่สำคัญที่สุด
- สร้างความเชื่อมั่น
- แสดงความเชี่ยวชาญของทีมงาน
- ชี้ให้เห็นว่าคุณมีแผนจัดการความเสี่ยง
- โฟกัสที่นักลงทุน
- อธิบายว่านักลงทุนจะได้ผลตอบแทนอย่างไร
- ระบุชัดเจนว่าคุณต้องการเงินทุนเท่าไร และจะใช้ไปกับอะไร
- ตอบคำถามอย่างมั่นใจ
- ฟังคำถามอย่างตั้งใจ และตอบอย่างชัดเจนด้วยข้อมูลสนับสนุน
- ปิดท้ายด้วยแรงกระตุ้น
- ย้ำจุดเด่นของธุรกิจและแสดงความพร้อมในการดำเนินการ
- จบด้วย Call-to-Action เช่น เชิญชวนนักลงทุนพูดคุยเพิ่มเติม
- เอกสารประกอบที่เป็นมืออาชีพ
-
- แจก Business Plan ฉบับย่อที่ออกแบบอย่างดีให้กับนักลงทุน
ภาพที่ 4 Case Study 3 ธุรกิจที่ใช้แผนธุรกิจพิชิตใจนักลงทุนระดุมทุนในตลาดหลักทรัพย์ได้สำเร็จ
ตัวอย่าง Business Plan ที่ประสบความสำเร็จในการระดมทุน
เพื่อให้ผู้ประกอบการได้มองเห็นภาพการบรรลุเป้าหมายที่ตั้งใจผ่านการใช้แผนธุรกิจ หรือ Business Plan ที่ส่งเสริมการนำนวัตกรรมมาปรับใช้กับธุรกิจ เราได้สรุปตัวอย่างที่น่าสนใจมาให้เห็นไอเดียว่าจะแต่ละบริษัทมีกลยุทธ์อย่างไร เพื่อมัดใจนักลงทุนมาแนะนำ
1. บริษัท ยงคอนกรีต จำกัด (มหาชน) (YONG)
ภาพรวม: ยงคอนกรีตเป็นผู้ผลิตและจำหน่ายผลิตภัณฑ์คอนกรีตสำเร็จรูปที่มีชื่อเสียงในประเทศไทย บริษัทได้ระดมทุนผ่าน IPO เพื่อขยายกำลังการผลิตและพัฒนาธุรกิจ
กลยุทธ์สำคัญในแผนธุรกิจ:
- การขยายกำลังการผลิต: ใช้เงินทุนที่ได้จาก IPO เพื่อเพิ่มกำลังการผลิตและตอบสนองความต้องการของตลาดที่เพิ่มขึ้น
- การพัฒนานวัตกรรม: มุ่งเน้นการวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ เพื่อสร้างความแตกต่างและความได้เปรียบในการแข่งขัน
- การเสริมสร้างความสัมพันธ์กับลูกค้า: ยึดมั่นในความซื่อสัตย์และความจริงใจต่อคู่ค้าและลูกค้า เพื่อสร้างความเชื่อมั่นและความยั่งยืนในธุรกิจ
ผลลัพธ์: การระดมทุนผ่าน IPO ช่วยให้ยงคอนกรีตสามารถขยายธุรกิจและเพิ่มศักยภาพในการแข่งขันในตลาดคอนกรีตสำเร็จรูปได้อย่างมีประสิทธิภาพ
แหล่งข้อมูลเพิ่มเติม:
2. บริษัท เมพ คอร์ปอเรชั่น จำกัด (มหาชน) (MEB)
ภาพรวม: MEB เป็นผู้พัฒนาและให้บริการแพลตฟอร์มหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (e-book) ชั้นนำของประเทศไทย บริษัทได้ระดมทุนผ่านการเข้าจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ เอ็ม เอ ไอ (mai) เพื่อขยายธุรกิจและพัฒนานวัตกรรม
กลยุทธ์สำคัญในแผนธุรกิจ:
- การขยายฐานลูกค้า: มุ่งเน้นการเพิ่มจำนวนผู้ใช้งานผ่านการตลาดและการพัฒนาเนื้อหาที่หลากหลาย
- การพัฒนาเทคโนโลยี: ลงทุนในการพัฒนาแพลตฟอร์มและเทคโนโลยีใหม่ ๆ เพื่อเพิ่มประสบการณ์การใช้งานของลูกค้า
- การสร้างความร่วมมือกับผู้ผลิตเนื้อหา: สร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับนักเขียนและสำนักพิมพ์ เพื่อให้มีเนื้อหาคุณภาพบนแพลตฟอร์ม
ผลลัพธ์: การระดมทุนผ่านตลาดหลักทรัพย์ mai ช่วยให้ MEB สามารถขยายธุรกิจและเสริมสร้างความแข็งแกร่งในตลาด e-book ของประเทศไทยได้อย่างต่อเนื่อง
แหล่งข้อมูลเพิ่มเติม:
3. บริษัท ช ทวี จำกัด (มหาชน) (CHO)
ภาพรวม: CHO เป็นบริษัทที่ดำเนินธุรกิจด้านการผลิตและจำหน่ายยานพาหนะและอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้อง บริษัทได้จัดตั้งบริษัทเพื่อการลงทุน (SPAC) ในตลาด NASDAQ เพื่อสนับสนุนสตาร์ทอัพและขยายโอกาสในการระดมทุน
กลยุทธ์สำคัญในแผนธุรกิจ:
- การขยายตลาดต่างประเทศ: มุ่งเน้นการขยายธุรกิจไปยังตลาดต่างประเทศผ่านการจัดตั้ง SPAC ในสหรัฐอเมริกา
- การสนับสนุนสตาร์ทอัพ: ใช้ SPAC เป็นเครื่องมือในการลงทุนและสนับสนุนสตาร์ทอัพที่มีศักยภาพ
- การสร้างความร่วมมือระหว่างประเทศ: เสริมสร้างความร่วมมือกับพันธมิตรในต่างประเทศเพื่อเพิ่มโอกาสทางธุรกิจ
ผลลัพธ์: การจัดตั้ง SPAC ในตลาด NASDAQ ช่วยให้ CHO สามารถเข้าถึงแหล่งทุนใหม่ ๆ และขยายธุรกิจในระดับสากลได้อย่างมีประสิทธิภาพ
แหล่งข้อมูลเพิ่มเติม:
สรุป
การปรับปรุงแค่สินค้าหรือบริการ ไม่อาจจะต้านทางความผันผวนที่เกิดขึ้นกับธุรกิจที่แข่งขันกันราวสมรภูมิรบได้ Business Model Innovation หรือ การปรับเปลี่ยนเพื่อนำเสนอคุณค่ารูปแบบใหม่ ๆ จึงเป็นหนทางเอาตัวรอด พร้อมทั้งดึงดูดเม็ดเงินจากนักลงทุน และพาธุรกิจให้เติบโตไปสู่ดวงดาวได้ โดยการเขียนแผนธุรกิจให้น่าสนใจ ถือเป็นพื้นฐานที่สำคัญ เทคนิคต่าง ๆ ที่บทความนี้นำมาแนะนำจะช่วยให้ผู้ประกอบการสามารถนำไปประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์ ประหยัดเวลา รวมทั้งโฟกัสได้ถูกจุดว่าควรให้ความสำคัญกับส่วนใดเป็นพิเศษ
แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- ถอดบทเรียนจาก 3 บริษัทดังสร้างนวัตกรรมโมเดลธุรกิจ (Business Model Innovation) ให้ประสบความสำเร็จ https://www.bangkokbankinnohub.com/th/examples-of-successful-business-model-innovation/
- 10 องค์ประกอบแผนธุรกิจ และวิธีเขียนแผนธุรกิจที่ถูกต้อง [ใช้งานได้จริง] https://1stcraft.com/how-to-do-a-good-business-plan/
- 17 เคล็ดลับสร้างแผนธุรกิจให้ปัง https://rabbitplan.com/articles/view/8